مقاومت هشت ساله‏ي ملت ايران در جنگ تحميلي، توانمندي ايدئولوژي اسلام را به عنوان مقوله‏اي فرهنگي و سياسي در عصر حاضر بار ديگر به اثبات رسانده است و جوهر مقاومت و پايداري را در برابر مطامع استكبار و تئوري‏هاي تحميلي به عنوان سمبل بازيافت هويت ديني و اقتدار فرهنگي وارد زندگي مردم كرده است. فراتر از اين، امام راحل قدس سره و امام خامنه اي (مدظله)، روح مبارزه و حفظ انگيزه دفاعي را تبلور دين و دينداري مي‏دانند. 
امام راحل قدس سره در پيام به گورباچف رئيس جمهور وقت اتحاد جماهير شوروي (سابق) فرموده‏اند: 
ديني كه در آن مبارزه با قدرت‏ها نباشد، دقيقا افيون توده‏هاست. 
و همچنين در صدر فرمان برائت فرموده‏اند: 
آنها كه تصور مي‏كنند مبارزه در راه استقلال و آزادي فلسطين و مظلومين جهان با سرمايه داري و رفاه طلبي منافات ندارد، با الفباي مبارزه بيگانه‏اند، آنهايي هم كه تصور مي‏كنند سرمايه داران و مرفه‏هاي بي‏درد با نصيحت و موعظه و پند واندرز متنبه مي‏شوند و به مبارزان راه آزادي پيوسته و يا به آنها كمك مي‏كنند، آب در هاون مي‏كوبند. (1)
امام خامنه اي (مدظله) نيز مقاومت در جنگ تحميلي و ايستادگي در مقابل تهديد غرب و احساس عزت و استقلال در مقابل ابرقدرت‏هاي عالم را نعمت با ارزشي مي‏دانند كه ناشي از بقاياي فرهنگ اسلامي است. هشت سال دفاع مقدس، آزمون عيني انديشه‏ي امام راحل قدس سره و امام خامنه اي (مدظله) مبني بر كارا بودن مفاهيم فرهنگي و ارزش‏هاي اخلاقي بوده است و مكتب اسلام را به عنوان مظهر نوانديشي، در فرايند تاريخي حركت‏هاي احياگر به جهان عرضه كرده است و از اين روست كه امام راحل قدس سره در پيامي به روحانيت معظم فرموده‏اند: 
هر روز ما در جنگ بركتي داشته‏ايم كه در همه صحنه‏ها از آن استفاده كرده‏ايم... 
ما انقلابمان را در جنگ صادر كرده‏ايم... 
ما در جنگ ريشه‏هاي انقلاب پربار اسلامي‏مان را محكم كرديم. (2)
امام راحل قدس سره همه‏ي اين بركات را ناشي از مجاهدات و حماسه آفريني‏هاي ملت شجاع ايران درهشت سال دفاع مقدس مي‏دانند و مي‏فرمايند: 
جنگ ما كمك به فتح افعانستان را به دنبال داشت...

جنگ ما فتح فلسطين را به دنبال داشت... 
جنگ ما بيداري پاكستان و هندوستان را به دنبال خواهد داشت... 
جنگ ما موجب شد كه تمامي سردمداران نظامهاي فاسد در مقابل اسلام احساس ذلت كنند... 
صداي اسلام خواهي افريقا از جنگ هشت ساله ماست... 
علاقه به اسلام شناسي مردم در آمريكا و اروپا و آسيا و آفريقا، يعني در كل جهان، از جنگ هشت ساله‏ي ماست.
به هر حال هشت سال دفاع مقدس، مقطع تجربه شده‏اي است كه بسياري از مفاهيم اخلاقي را كه در زير ساخت نظام فرهنگي و سياسي كشور مؤثرند عينيت بخشيده و مفاهيمي چون: ايثار، شهادت طلبي، خداباوري، وارستگي، عشق، وحدت، شجاعت، پايداري و... آثار و نقش كارساز خود را در انديشه، منش، رفتار، نظام فرهنگي، نظام معيشتي و... به خوبي نشان داده است و اينك در تكوين ساختار فرهنگ عمومي كشور مي‏توانند مفاهيم اخلاقي و عناصر فرهنگي را تعريف كنند و در اختيار مسؤولين فرهنگي كشور و صاحب نظران قرار دهند. 
بديهي است ملت ما امروز با داشتن مفاخر و دستاوردهاي گرانبهاي دوران دفاع مقدس در تدوين الگوي فرهنگي، نيازمند قبول مباني تئوريك متناسب با تحول، از ديگران نيست. كساني كه در اين زمينه ترديد به خود راه مي‏دهند، در حقيقت ارزش‏هاي دفاع مقدس را درك نكرده‏اند و يا اينكه در برابر مدرنيسم و عقلانيت جديد فرهنگ غرب سست شده‏اند. حركت كند و كم بها و بعضا ناباورانه ما در نظام بندي و تثبيت ارزش‏هاي دفاع مقدس، به عنوان مهم‏ترين و كامل‏ترين الگوهاي توسعه فرهنگي، بار ديگر اين فرصت را به روشنفكران بيمار داده است تا جمهوري اسلامي را در كوران مواجهه با مسائل و مشكلات گوناگون قرار دهند و بازانديشي توسعه‏ي غربي را به عنوان مبناي تئوريك دوران سازندگي در ايران با جرأت تمام مطرح نمايند. همچنين عناصر فرهنگي و هنري كشور ما نيز تمايل پذيري خود را در برخي از موارد حفظ كرده و قواره‏ي موزون و مناسب خود را در رابطه با ارزش‏هاي انسان ساز دفاع مقدس پيدا مي‏كنند. از اين رو امام خامنه اي (مدظله) با محوري توصيف كردن اصلاح عمومي كشور، اختصاص تمام فعاليت‏هاي وزارتخانه بزرگي چون فرهنگ و ارشاد اسلامي به اين مهم كاري بجا و با اهميت دانسته‏اند.
پي نوشتها:
1- 1367/4/29
2- 1367/12/3
منبع: كتاب كارآمدي سياست دفاعي از ديدگاه امام خامنه اي (مدظله العالي)